بررسی وام ودیعه مسکن برای مستاجران

مهندس مجری ذیصلاح

طراحی و اجرای دکوراسیون داخلی تهران

طراحی و ساخت ویلا بنا سازان هامرز

به گزارش مهندسان شهر،  در این شرایط نابسامان، شیوع کرونا هم دردی به در‌های مستاجران اضافه کرده و نگرانی‌های آن‌ها در خصوص یافتن سرپناهی چندماهه را افزایش داده است. طی حدود دو سال گذشته، دغدغه مستاجران برای یافتن خانه خالی و خوش قیمت دو چندان شده است. متاسفانه اغلب صاحب خانه‌ها با سوء استفاده از شرایط موجود راهی برای سرکیسه کردن مستاجرین پیدا کرده‌اند و خانه خود را به هر قیمتی که بخواهند اجاره می‌دهند و کمتر کسی است که توان اعتراض به این وضع را داشته باشد.

با وخیم شدن اوضاع مسکن، دولت از سال پیش در قالب مصوبه ستاد ملی کرونا، با هدف حمایت از مستأجران و کنترل التهاب بازار مسکن اقدام به پرداخت تسهیلاتی به نام «ودیعه مسکن» کرده است؛ وامی که دریافت آن به آرزوی دست نیافتنی اغلب متقاضیان تبدیل شده است. از کنار شرایط سخت احراز صلاحیت متقاضیان که بگذریم، به هفت خوان بانک‌های عامل برای سنگ اندازی جلوی پای واجدین می‌رسیم که عبور از آن کار هر کسی نیست. همه این مراحل نفس گیر باعث شده که در استان حدود سه میلیون نفری البرز کمتر از ۴۰۰ نفر موفق به دریافت وام ودیعه مسکن شوند. وامی که قرار بود مُسکنی برای درد‌های بخش عمده‌ای از افراد جامعه باشد، ولی حالا به زخم تازه‌ای بر دل آن‌ها تبدیل شده است.

ودیعه مسکن به چه کسانی می‌رسد؟

م. جوادی از متقاضیان کرجی این تسهیلات با اشاره به شرایط سخت دریافت وام ودیعه مسکن اظهار کرد: دریافت این وام سه شرط دارد. اول اینکه متقاضی باید سرپرست خانواده باشد. دوم اینکه در مقطع فعلی هیچ خانه‌ای به نام او نباشد. سوم اینکه این وام ودیعه مشمول افرادی می‌شود که تاریخ انعقاد قرارداد اجاره آن‌ها از اول مهر ۱۳۹۹ تا ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ باشد. حالا سوال اینجاست تکلیف کسانی مثل من که تازه ازدواج کرده و با این قیمت‌های نجومی هنوز خانه‌ای برای اجاره پیدا نکرده اند چیست؟ امثال من که با هزار امید و آرزو می‌خواهند دست همسرشان را بگیرند و به خانه خود بروند چه باید بکنند؟

وی ادامه داد: در این شرایط که ازدواج کردن دل شیر می‌خواهد، با زحمت زیاد و صرفه جویی در سایر هزینه‌ها، ۶۰ میلیون تومان کنار گذاشته و تصور می‌کردم با دریافت ودیعه ۴۰ میلیونی می‌توانم خانه‌ای در یکی از محلات کرج پیدا کنم، ولی چون حائز شرط سوم نمی‌شدم، از دریافت وام محروم شده و دیگر بعید می‌دانم با پولی که دارم بتوانم در حواشی شهر هم جایی پیدا کنم.

زنان مستقل باز هم دیده نشده‌اند!

س. کریمی هم با گلایه از اینکه چرا وام ودیعه مسکن صرفا شامل سرپرست خانوار می‌شود، گفت: از سال ۸۵ که دانشگاه قبول شدم و از شهرستان تالش به کرج آمدم، مستقل از خانواده زندگی می‌کنم.

وی افزود: بعد از اتمام تحصیلم، به عنوان کارمند یکی از ادارات دولتی استخدام شدم و از همان زمان اجاره نشین هستم. به نظر من اینکه وام ودیعه مسکن صرفا به سرپرست خانوار تعلق می‌گیرد چیزی جز اجحاف درحق کسی مثل من که ۱۵ سال است حتی یک ریال از پدرش نگرفته، نیست. یعنی در این مملکت کسی که نه متاهل است و نه سرپرست خانوار حق این را ندارد که یک چهار دیواری برای خود اجاره کند؟

وی با بیان اینکه دریافت ودیعه مسکن برای کسانی که شروط اولیه را دارند هم ساده نیست، گفت: برادرم حتی با داشتن شروط اولیه و دریافت پیامک تایید هم نتوانست این وام را بگیرد، چون در هر بار مراجعه به بانک جوابی جز «هیچ دستور و بخشنامه‌ای در خصوص اعلامیه جدید وام ودیعه مسکن به بانک نرسیده» از متصدی تسهیلات نشنیده بود.

وام ۱۸ درصدی بگیریم سنگین‌تریم!

کریمی با بیان اینکه متاسفانه بسیاری نمی‌توانند ازهفت خوان دریافت ودیعه مسکن عبور کنند و عطایش را به لقایش می‌بخشند، ادامه داد: تعدادی از همکارانم هم بعد از دریافت پیامک تایید به بانک مراجعه کرده و با بهانه‌هایی مثل اعتبار پرداخت این وام هنوزجذب نشده، سایت وام بسته است و ... هر بار ناامید به خانه برگشته‌اند و همین باعث شده بعد از چند روز مراجعه پی در پی و عدم دریافت پاسخی شفاف، از ادامه پیگیری منصرف شوند ودر نهایت برای گرفتن وام به ظاهر ۱۸ درصد اقدام کنند!

م. سلیمی که بازنشسته آموزش و پرورش است با انتقاد از روند سختگیرانه پرداخت وام ودیعه مسکن، توضیح داد: در شرایط فعلی که معرفی ضامن برای شاغلین هم کار ساده‌ای نیست، بازنشسته‌هایی که هنوز مستاجر هستند و ضامن ندارند چه باید بکنند؟

وقتی ناچاری ضامن بخری!

وی اضافه کرد: با هزار دردسر دو کارمند رسمی برای ضمانت وام پیدا کردم، ولی هر کدام از آن‌ها به ازای ضمانت مبلغی را درخواست کرده اند. مگر کل وام چقدر است که امثالی مثل من باید بخشی از آن را برای خرید ضامن بپردازند؟

این کارمند بازنشسته ابراز کرد: تازه بعضی از بانک‌ها در کنار ضامن چک هم می‌خواهند آن هم چک همان بانک. با این شرایط اگر بگویند این وام سرکاری است راحت‌تر با ماجرا کنار می‌آییم و الکی در راه رفت و آمد به بانک وقت و هزینه خود را هدر نمی‌دهیم.

سلیمی با بیان اینکه بخشنامه‌های پیچیده پرداخت وام وشرایط سخت پذیرفتن ضامنین همیشه مشکلی بزرگ برای دریافت وام بوده، اظهارکرد: بانک‌ها بخش بزرگی از جمعیت کشور را برای ضمانت وام قبول نمی‌کنند و به سختی می‌توان فردی را پیدا کرد شرایط تعیین شده از سوی بانک‌ها را داشته باشد.

«یا پول بده یا بلند شو»؛ جمله‌ای که مستاجران این روز‌ها زیاد می‌شنوند!

س. حیدری مادر سرپرست خانوار کرجی هم با گلایه از تورم افسارگسیخته بازار مسکن گفت: سال گذشته با هزار دردسر وام ودیعه گرفتم. اما امسال رهن دوبرابر شده و دوباره نیاز به وام دارم. وام سال گذشته جوابگوی اجاره امسال نیست و باید امسال هم به پول پیش خانه اضافه کنم.

وی ادامه داد: صاحب خانه به هیچ قیمتی با شرایط من کنار نمی‌آید و می‌گوید یا پول بده یا خانه را خالی کن. در این شرایط تکلیف من مستاجر چیست؟ با این همه گرانی با سه بچه قد و نیم قد چه کنم.‌ای کاش دولت لااقل شرایطی ایجاد می‌کرد تا افرادی مثل من بتوانند مجددا وام ودیعه مسکن بگیرند.

ظرفیت پرشده، سوال نفرمایید!

در ادامه س. مرادی با اشاره به دیگر مشکلات دریافت وام ودیعه مسکن توضیح داد: در بسیاری از موارد بانک‌ها با اعلام تکمیل ظرفیت، متقاضیان را به شعب دیگر و یا بانک‌های دیگر ارجاع می‌دهند. همچنین موارد زیادی گزارش شده که بانک‌ها اعلام می‌کنند که ظرفیت به کلی پر شده است و امکان ثبت نام وجود ندارد و همین باعث سردرگمی واجدین شرایط شده است.

وی با بیان اینکه با یک جستجوی ساده در اینترنت مشخص می‌شود ۱۸ بانک مسئولیت پرداخت وام ودیعه مسکن را بر عهده دارند، افزود: بانک‌های مسکن، ملت، ملی، صادرات، تجارت، کشاورزی، سپه، رفاه، آینده، پاسارگاد، پارسیان، سامان، کارآفرین، مهرایران و کوثر وام ودیعه مسکن می‌دهند، اما در برخی از شهر‌ها امکان تعیین بانک برای متقاضی وجود ندارد. به عنوان مثال تا همین چند وقت پیش برای شهر قدیم هشتگرد بانکی معرفی نشده بود.

وی گفت: بسیاری از این مشکلاتی که مردم برای گرفتن وام ودیعه مسکن با آن مواجه هستند باید قبل از اجرای این طرح مورد بررسی قرار می‌گرفت نه اینکه امروز مردم با این حجم از گرفتاری و تنگنا‌های مالی، به هزار در بزنند و آخر هم پولی دستشان را نگیرد.

از حدود ۴۵ هزار ثبت نامی ۳۷۹ نفر وام ودیعه گرفته‌اند

رئیس ستاد اقدام ملی اداره کل راه و شهرسازی البرز با اشاره به اینکه مسئولیت شناخت و معرفی مستاجران برای دریافت وام ودیعه مسکن به عهده وزارت راه و شهرسازی است، گفت:، اما نوع تسهیلات و شیوه پرداخت و نحوه بازگرداندن آن، موضوعی است که بانک مرکزی در خصوص آن تصمیم‌گیری کرده است.

امیر ردایی  ادامه داد: متاسفانه در برنامه ریزی برای معرفی بانک به مردم ظرفیت برخی از شهر‌ها دیده نشده و همین باعث شده متقاضیان در زمان تعیین بانک عامل گزینه‌ای در لیست مشخص شده نداشته باشند و با توجه به اینکه متقاضیان هر شهر باید در یکی از بانک‌های عامل شهر خودشان این وام را بگیرند، برخی دچار مشکل شده‌اند.

وی توضیح داد: اداره کل راه و شهرسازی البرز تنها این امکان را دارد که واجدین شرایط را شناسایی و معرفی واجدین شرایط را به عهده دارد و هیچ امکانی برای افزایش یا کاهش ظرفیت بانکی ندارد.

این مسئول ادامه داد: مشکل اصلی این است که هنوز به طور دقیق مشخص نیست نظام توزیع این تسهیلات چگونه است و میزان منابع مشخص شده برای پرداخت در هر شهری بر چه مبنایی تعیین می‌شود.

ردایی گفت: به عنوان یک شهروند به نظر می‌رسد نظام توزیع این تسهیلات در شهر‌های مختلف شکل و شیوه عادلانه‌ای به خود بگیرد تا متقاضیان و واجدین شرایط بتوانند این تسهیلات را دریافت کنند.

وی با اشاره به تعداد متقاضیان دریافت وام ودیعه مسکن در البرز اضافه کرد: در مجموع ۴۵ هزار و ۱۸۵ نفر درشهر‌های مختلف استان برای دریافت این وام ثبت نام کرده‌اند که پس از بررسی ۲۶ هزار و ۸۵۳ نفر از آن‌ها حائز شرایط شده‌اند.

این مسئول توضیح داد: از میان واجدین شرایط هم ۱۹۱۶ نفر موفق به تشکیل پرونده در بانک‌های عامل شده و ۳۷۹ نفر از آن‌ها هم وام را دریافت کرده‌اند.

راه و شهرسازی رابط مردم و بانک‌ها است

رئیس ستاد اقدام ملی اداره کل راه و شهرسازی البرز افزود: بخشی از شرایط احراز صلاحیت متقاضیان برای دریافت وام برگرفته از قانون ساماندهی و بخشی هم متاثر مصوبات ستاد ملی کرونا است و ادارات کل استان‌ها در این حوزه دخالتی ندارد.

وی با اشاره به مبلغ این وام در شهر‌های مختلف هم گفت: مبلغ این وام در تهران ۷۰ میلیون تومان، در کلانشهر‌های بالای یک میلیون نفر ۴۰ میلیون و مابقی شهر‌ها ۲۵ میلیون تومان اعلام شده است.

ردایی با اشاره به اینکه برای ثبت نام دریافت این وام متقاضیان تا پایان شهریور ماه فرصت داشتند، ادامه داد: متقاضیان کرجی که موفق به دریافت این تسهیلات می‌شوند، باید برای وام ۴۰ میلیون تومانی به مدت سه سال هر ماه یک میلیون و ۳۴۷ هزار و ۷۵۰ تومان پرداخت کنند و رقم اقساط تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی سایر شهر‌های استان هم ماهیانه ۸۴۲ هزار و ۳۴۸ تومان برآورد شده که بازپرداخت آن هم سه ساله است.

وی با تاکید بر اینکه این دومین بار است که با هدف تنظیم بازار ثبت‌نام دریافت وام از مستاجران انجام می‌شود، گفت: نرخ سود بانکی وام‌های ۲۵ و ۴۰ میلیون تومانی ۱۳ درصد لحاظ شده است