کرونا چه تغییراتی در سبک معماری ایجاد خواهد کرد؟

طراحی و ساخت ویلا بنا سازان هامرز

مهندس مجری ذیصلاح

طراحی و اجرای دکوراسیون داخلی تهران

نقل از اخبار ساختمان:

با ادامه دار بودن روند شیوع ویروس کرونا و با گذشت ۹ ماه از آغاز همه گیری این بیماری، بسیاری از کارشناسان و مهندسان ساختمان معتقدند که وجود تهویه مناسب هوا و همچنین تصفیه مداوم هوا در مراکز مختلف از جمله بیمارستان‌ها، موسسات، ساختمان ها و مجتمع های اداری و مسکونی امری بشدت ضروریست.

بنابراین توجه ویژه به این موضوع به ویژه در کلانشهرها بسیار جدی است و در این زمینه باید نظارت و کنترل بیشتر در بحث تاسیسات ساختمان ها صورت بگیرد و این موضوعات به صورت جدی تری دنبال شود.

سیستم تهویه به سیستم هایی گفته می شود که در تهویه هوای داخل ساختمان ها نقش اساسی ایفا می کنند. این سیستم ها شامل دستگاه های متعددی (گرمایشی و سرمایشی) است و آلاینده های هوا از طریق تهویه مطبوع به طور کامل حذف می شوند.

تاسیسات تهویه مطبوع در حقیقت این وظیفه را دارند که هوای بیرون از ساختمان را به داخل ساختمان منتقل کنند و هوای آلوده داخل ساختمان را به سمت بیرون هدایت کنند. یک چرخش یکنواخت از هوا در سیستم های تهویه در ساختمان به وجود می آید. هدف کلی از نصب سیستم های تهویه مطبوع هوا در ساختمان ها، فراهم کردن هوای سالم برای کار و زندگی و انجام امور روزانه است.

تاسیسات تهویه مطبوع از طریق رقیق کردن آلاینده های هوای موجود در ساختمان و حذف آنها، هوای سالم را برای افراد تامین می‌کنند. در همین رابطه و با توجه به گسترش شیوع ویروس کرونا این موضوع را از رئیس سازمان نظام مهندسی استان تهران جویا شدیم.

 

معیار و طراحی های ساختمان ها با ظهور ویروس کرونا تغییر می‌کند

سعید سعیدیان رئیس سازمان نظام مهندسی استان تهران با بیان اینکه در مباحث و مقررات ملی ساختمان مبحث ۱۴ در حوزه تاسیسات و تهویه هوا نظارت‌های کافی وجود داشته است، گفت: با توجه به آن که ویروس کرونا یک ویروس جدید و یک پدیده نوظهور است باید دقت در حوزه این مباحث بیشتر شود.

او ادامه داد: ما در بحث فضای ساختمانی تاسیسات بیمارستان و رعایت مبحث ۱۴ مشکلاتی داشتیم و داریم البته باید با توجه به شیوع ویروس کرونا این موضوع و مسئله به صورت جدی تر دنبال شود.

سعیدیان توضیح داد: بحث های سرمایشی و گرمایشی و مقررات ملی ساختمان یک مبحث بسیار مهم در حوزه ساختمان سازی است که به صورت کامل توسط مهندسان رعایت می‌شود.

رئیس سازمان نظام مهندسی استان تهران تصریح کرد: ویروس کرونا باعث شده که در بسیاری از کشورها از جمله کشورهای جهان سوم بسیاری از معیارها و سرانه ها تغییر کند و این موضوع به صورت جدی در زندگی مردم تاثیر و آثار بیشتری را به دنبال خواهد داشت.

سعیدیان بیان کرد: ساخت و سازها و طراحی شهرها به گونه ای شده که فضای باز در ساختمان ها و اجرای مبحث ۱۴ قانون مقررات ملی ساختمان به صورت جدی تر دنبال می‌شود.

او بیان کرد: کرونا در طراحی ساختمان ها و صنعت ساختمان سازی تاثیر گذار خواهد بود و بحث های گوناگونی در این زمینه ابلاغ شده است که اجرای آن توسط برخی از مهندسان الزامی است.

رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان بیان کرد: با توجه به آنکه مهندسان سعی می‌کنند که تمامی مباحث را کنترل و رعایت کنند، استقبال مردم هم باید از این موضوعات بیشتر شود چرا که این موضوعات یک حلقه های به هم پیوسته بوده و رعایت این قوانین ضروری است حتی اگر اجرای برخی از این مباحث هزینه بر باشد.

رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمام بیان کرد: در اجرای این موضوع حساسیت بسیار زیادی وجود دارد و در حوزه محیط زیست و بحث ساختمان سازی هم این موضوع بسیار با اهمیت است و باید دست به دست هم دهیم تا اجرای آن در کشور با جدیت بیشتری دنبال شود.

او ادامه داد: اجرای تمامی مباحث، قوانین و مقررات ملی کشور از جمله مبحث ۱۴ و مبحث ۱۹ قانون مقررات ملی ساختمان، بسیار مهم است و ما تمام تلاش خود را به کار گرفتیم که بر این موضوع توجه بیشتری شود.

سعیدیان ادامه داد: آنچه که در ساختمان ها تجاری و مجتمع ها طراحی می شود با هماهنگی شهرداری و نظام مهندسی انجام می شود که البته باید در این موضوعات فرهنگ‌سازی بیشتری به ویژه در حاشیه شهرها صورت گیرد.

تهویه مطبوع زمینه ساز، کاهش شیوع ویروس کرونا می شود

بستانچی یک تولید کننده سیستم تهویه هوا، با اشاره به سیستم های تهویه مطبوع در حوزه ساختمان سازی گفت: در نگرش جدید باید به این نکته توجه داشت که ساختمان باید از نظر بار سرمایشی و گرمایشی، ناحیه بندی شود؛ به طور مثال در ساختمان یک بخش‌هایی ممکن است بادگیر و آفتاب‌گیر باشد و بخش های دیگر چنین نباشد در نتیجه، بار دمایی مختلفی به هر ناحیه از ساختمان تحمیل می‌شود.

او با اشاره به کمبودهای بخش تاسیسات از نظر ضوابط و مقررات، گفت: قانون‌گذار باید این موارد را در ساختمان‌سازی اجباری کند. به طور مثال هم اکنون فن‌های سرویس بهداشتی با این ابعاد مورد استفاده عمومی کارایی نداشته و جنبه دکوری دارد و باید سازندگان و قانون گذاران دقت به این موضوعات را در دستور کار خود قرار دهند.

این تولیدکننده بیان کرد: همان‌طور که در کاربرد در و پنجره‌های دوجداره در ساختمان تاکید شده است، باید دستورالعمل‌های دقیقی نیز درباره سیستم‌های تهویه ساختمان لازم‌الاجرا باشد.

بستانچی با بیان اینکه حوزه تهویه ساختمان مغفول مانده و توجه لازم به آن نشده است، تاکید کرد: البته حلقه اولیه این موضوع به مشتریان و خریداران ساختمان‌ها برمی‌گردد، زیرا در هنگام خرید یک ساختمان، تقریبا آخرین موردی که به آن توجه می‌کنند، تهویه مطبوع آن ساختمان است. این درحالی است که دمای آسایش یک ساختمان را تهویه مطبوع آن تا‌مین می‌کند و اگر این دمای آسایش تامین نشود، هر چقدر آن ساختمان از لحاظ بصری زیبا باشد به طور مطمئن نمی تواند ساکنان را فراهم کند.

مهدی بستانچی یک تولید کننده در این زمینه با اشاره به استفاده بهینه از سیستم‌های تهویه مطبوع موجود در ساختمان ها، گفت: سیستم‌های تهویه نقش به سزایی در کنترل همه گیری افراد ساختمان در مقابل بیماری دارد و در مقام تشبیه، ساختمان شباهت زیادی به سیستم بدن انسان‌ها دارد به گونه‌ای که می‌توانیم مثلا سیستم الکتریکال ساختمان را به سیستم عصبی بدن و سیستم لوله کشی گرمایش و سرمایش را به رگ‌های انسان و سیستم تهویه را به سیستم تنفسی انسان تشبیه کنیم.

او با توجه به نقش مهندسان تاسیسات گفت: در شیوع ویروس‌های همه گیر مثل کرونا، نقش یک مهندس تاسیسات و یک متخصص تهویه مطبوع به جهت حفظ سلامت افراد بسیار جدی و پر رنگ است و به طور کلی چنانچه توجه جدی به سیستم تهویه ساختمان صورت نگیرد.

این تولید کننده گفت: احتمال ابتلای ساختمان به سندروم ساختمان بیمار بالا خواهد رفت؛ بنابراین ویروس کرونا که این روز‌ها بسیار درباره آن می‌شنویم و همچنین آنفلوآنزا و به طور کلی بیماری‌های واگیردار از این دست در صورت نبودن تهویه مناسب، به سادگی از طریق افراد بیمار به افراد سالم منتقل می‌شود. پس در درجه اول وجود سیستم تهویه و اگزاست مناسب نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت افراد در ساختمان ایفا می‌کند.

این تولید کننده سیستم‌های تهویه مطبوع ضمن اشاره به مصرف بهینه انرژی در زمان‌های عادی که نرخ تعویض هوا نرمال است گفت: طبیعتا در زمان تهویه، هوای اگزاست دارای انرژی است چرا که بسته به فصل، برای ایجاد هوای سرد یا هوای گرم انرژی صرف شده و با افزایش نرخ تعویض هوا عملا مصرف انرژی افزایش پیدا می‌کند، اما در شرایط بحرانی که موج زیادی از ابتلا به بیماری و ویروس‌ها به خصوص اکنون که کرونا ویروس وجود دارد باید نرخ تعویض هوا به ماکزیمم برسد که در ساختمان‌های بزرگ مثل ادارات و شرکت ها، دفاتر کار و مراکز خرید اهمیت بسیار بالایی دارد. پس در صورتی که هواساز‌ها و اگزاست فن‌ها مجهز به دور متغیر است باید دور آن‌ها بر روی ماگزیمم قرار گیرد.

بستانچی با اشاره به موضوع فوق گفت: استفاده از فیلتر‌های های که قابلیت جمع آوری ویروس‌ها تا ۹۸ درصد ویروس‌ها را دارند در صورت تعویض به موقع فیلتر بسیار مفید است کنند. البته استفاده از لامپ uv هم تا ۹۵ درصد ویروس را از بین می‌برند، ولی لامپ uv به صورت مستقیم نباید با پوست انسان برخورد داشته باشد. پس در نهایت لازم است که مهندسان تاسیسات و تهویه مطبوع و اپراتور‌ها در این روز‌ها به وظایف خود و اهمیت آن در زمینه ویروس کرونا آگاهی داشته باشند و تمام موارد بالا را در کار خود مد نظر داشته باشند.

او ضمن تاکید بر به روز شدن مقررات گفت: در فصل‌های تعویض هوا و تخلیه هوا که فصل‌های ۴ و ۵ مقررات ملی ساختمان است لازم است که بخشی را در زمینه الزامات تعویض و تخلیه هوای بیمارستان‌ها در شرایط همه گیری ویروس‌ها مثل کرونا و الزمات دهانه تخلیه و ورود هوا در مکان‌های مختلف و کاربرد‌های مختلف آن در نظر گرفته شود و مبحث ۱۴ به نوعی یک بار دیگر مورد بازبینی قرار گیرد.

این تولید کننده در این زمینه با اشاره به استفاده بهینه از سیستم‌های تهویه مطبوع موجود در ساختمان‌ها گفت: سیستم‌های تهویه نقش به سزایی در کنترل همه گیری افراد ساختمان در مقابل بیماری دارد و در مقام تشبیه، ساختمان شباهت زیادی به سیستم بدن انسان‌ها دارد به گونه‌ای که می‌توانیم به طور مثال، سیستم الکتریکال ساختمان را به سیستم عصبی بدن و سیستم لوله کشی گرمایش و سرمایش را به رگ‌های انسان و سیستم تهویه را به سیستم تنفسی انسان تشبیه کنیم.

مغفول ماندن مبحث ۱۴ در حوزه ساختمان سازی

همچنین دلفانی مدیر کل رئیس مرکز تاسیسات مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی با بیان اینکه در بحث ساخت و سازها باید به صورت کامل مبحث ۱۴ رعایت شود، گفت: با توجه به شیوع گسترده ویروس کرونا تهویه در ساختمان ها، بیمارستان ها و مراکز تجاری ضروری است و با توجه به آنکه تحقیقات جدید نشان داده است که ذرات معلق در هوا بسیار در انتقال ویروس کرونا موثر است بنابراین باید به این مباحث بیش از گذشته توجه شود.

او ادامه داد: باید به بحث سیستم تهویه هوا توجه کرد و با توجه به آنکه در ساخت سازها به سیستم قوانین و مقررات ملی ساختمان به ویژه مبحث ۱۴ توجه ای نمی شود بنابراین باید این موضوع جدی تر دنبال شود.

دلفانی افزود: برخی از سیستم های تهویه هوا در این شرایط بسیار آلوده کننده است اما می توان با استفاده از سیستم های جدیدتر به این موضوع توجه بیشتری کرد.

مدیر کل رئیس مرکز تاسیسات مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی بیان کرد: در حوزه ساختمان سازی متاسفانه مشکلاتی وجود دارد و به دلیل آنکه آشنایی لازم در این زمینه وجود ندارد شاهد عدم توجه به بحث تاسیسات در حوزه ساختمان سازی هستیم.

دلفانی ادامه داد: البته در کنار این موضوع باید فاصله گذاری اجتماعی هم به صورت کامل رعایت شود.

شرایط نامطلوب تهویه هوا در بیمارستان های استان تهران

مدیر کل رئیس مرکز تاسیسات مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی با اشاره به اینکه متاسفانه بیمارستان های تهران شرایط تهویه مناسبی ندارند افزود: فضا بندی ساختمان به گونه ای است که در برخی از شرایط ممکن است آلودگی ها سرایت کند بنابراین توجه به این موارد به ویژه در مراکز های بزرگ بسیار ضروری است.

او بیان کرد: تعویض هوا دارای در بسیاری از فرمول خاصی است و فرمول لیتر بر ثانیه و استفاده از فیلترها بسیار مناسب و بسیار ضروری است و کارهای تحقیقاتی بسیار زیادی در این زمینه صورت گرفته است.

اویادآور شد: سیستم های تهویه باید به گونه ای باشد که زمینه ساز آسایش مردم و همچنین عدم افزایش مصرف انرژی باشد، متاسفانه در بسیاری از موارد به این موضوعات توجه نمی شود.

دلفانی گفت: در حوزه ساختمان سازی و همچنین نظارت توسط مهندسان ساختمان ضروری است که به مبحث ۱۴ مقررات ملی ساختمان توجه شود و ارائه تحقیقات در این زمینه در حال انجام است و باید مهندسان ناظر هم دقت خود را در این موارد افزایش دهند.

با توجه به شیوع گسترده ویروس کرونا توجه به این موضوعات بسیار ضروری است و باید سازندگان و قانون گذاران حوزه ساختمان به این موضوعات توجه بیشتری کنند.