مقاوم سازی سازه با چه روش هایی امکانپذیر است؟

طراحی و ساخت ویلا بنا سازان هامرز

مهندس مجری ذیصلاح

طراحی و اجرای دکوراسیون داخلی تهران

 نقل از اخبار ساختمان، امروزه مقاوم سازی ساختمان به عنوان روشی برای بهبود عملکرد و ارتقا بهره وری ساختمان مطرح است. مقاوم سازی در پروسه ی بازسازی ساختمان نیز انجام می شود و با این کار علاوه بر افزایش مقاومت ساختمان در برابر بارهای وارده، عمر مفید آن نیز افزایش پیدا می کند.

روش های مقاوم سازی ساختمان

با توجه به اینکه مصالح منابعی محدود دارند و با توجه به افزایش جمعیت کره ی زمین و افزایش مقدار تقاضا، بالاخره روزی این منابع به اتمام می رسند بنابراین می توان گفت یکی از روش هایی که می تواند تا حد امکان از هدر رفت مصالح جلوگیری کند و نخاله های ساختمانی را کاهش دهد، بازسازی و مقاوم سازی ساختمان ها است.

در حین بازسازی، افزایش مقاومت سازه بسیار مهم و موثر است چرا که با این کار عمر مفید سازه بیشتر خواهد شد و ساکنان امنیت بیشتری را حس خواهند کرد. علاوه بر این موارد مقاوم سازی ساختمان در برابر بار لرزه ای نیز موجب می شود تا ساختمان عملکرد بهتری در برابر زلزله داشته باشد و به راحتی تحت بار لرزه ای تخریب نگردد. بنابراین مقاوم سازی ساختمان اهمیتی دوچندان پیدا می کند. در ادامه به معرفی روش های مقاوم سازی ساختمان می پردازیم:

مقاوم سازی با میراگر یا دمپر

در این روش تمام بار لرزه ای مستقیما از پی به سازه منتقل نمی شود و با استفاده از میراگر ها مقدار زیادی از انرژی جذب شده و مستهلک می شود. در این روش که منجر به کاهش دامنه ی نوسانات سازه و نهایتا کاهش جابه جایی آن و قسمت های داخلیش می شود، امکان ریزش ساختمان به شدت کاهش پیدا می کند. میراگر ها در مهاربند ها و اتصالات سازه نصب می شوند و استفاده از آن ها در مهاربندها کاربردی تر بوده و در مقاوم سازی ساختمان تاثیر دارد.

مقاوم سازی با استفاده از دیوار برشی

دیوار برشی یکی از روش های بسیار مناسب و پر کاربرد در مقاوم سازی ساختمان است. دیوار برشی زمانی به کار برده می شود که تیر و ستون های سازه مقاومت کافی در برابر بار های قائم را داشته باشند و برای مقاومت در برابر بار جانبی از دیوار برشی استفاده می شود تا بارهای ناشی از زلزله را جذب و منتقل کند.

هم چنین دیوار برشی باید به گونه ای طراحی و تعبیه گردد که نیروهای وارده به آن منتقل شوند. برای به کار بردن این روش باید توجه داشت که دیوار برشی نیروی زیادی به فونداسیون منتقل می کند بنابراین باید پی نیز برای استفاده از دیوار برشی آماده سازی شده باشد برای این کار می توان از به کار بردن شمع استفاده کرد.

مقاوم سازی با استفاده از ژاکت فلزی و ژاکت بتنی

در این روش با مقاوم سازی هر قسمت از سازه نهایتا کل آن مقاوم سازی می شود. مقاوم سازی با استفاده از ژاکت فلزی به روش های موضعی، دورپیچ و نواری صورت می پذیرد و نهایتا منجر به افزایش مقاومت می شود. استفاده از ژاکت بتنی هم به بهبود عملکرد سازه کمک می کند در استفاده از ژاکت بتنی برای تیر می توان سه یا چهار وجه آن را با ژاکت پوشاند که طبعا استفاده از ژاکت بتنی در چهار وجه بهتر است.

مقاوم سازی با استفاده از جداگر های لرزه ای

با استفاده از این روش در مقاوم سازی ساختمان، حرکت سازه و زمین از یکدیگر جدا شده و در هنگام وقوع زلزله بار لرزه ای به سازه منتقل نمی شود. بدین ترتیب سازه تنها یک جابه جایی صلب را تجربه می کند. در استفاده از این روش برای مقاوم سازی باید دقت شود که جداگر لرزه ای تنها برای محدوده ی خاصی از ارتفاع و جرم سازه مناسب است. بنابراین استفاده از این روش نسبت به سایر روش ها با محدودیت هایی رو به رو است.

مقاوم سازی با FRP

مقاوم سازی با مواد پلیمری که به اختصار FRP نامیده می شوند یکی از روش های نوین در مقاوم سازی ساختمان است. استفاده از این متریال به دلیل سرعت اجرای بالا، مقاومت زیاد و وزن کم آن در حال افزایش است و برای تقویت سازه یکی از راهکارهای نوین است.

علاوه بر روش هایی که در بالا توضیح داده شد می توان با راهکارهای دیگری از جمله بیشتر کردن ضخامت دیوارها و یا کاهش جرم ساختمان مقاومت آن را افزایش داد که به کارگیری هر یک از این روش ها می بایست تحت نظر کارشناسان و مهندسان این حرفه باشد.

به علاوه یکی از راه های مقاوم سازی ساختمان ها تقویت جزیی و تک به تک اجزایی چون ستون ها، تیرها، دیوارها، خاک زیر پی و…. است که این روش نیز می تواند در مقاوم سازی ساختمان ها نقش مهمی داشته باشد. به عنوان مثال در صورتی که خاک زیر پی ضعیف باشد می بایست نسبت به اصلاح نمودن آن اقدام شده و مقاومت کافی برای ان حاصل شود.

برای دست یافتن به این امر می توان از ستون هایی از بتن و یا ملات در زیر سازه استفاده نمود و بدین ترتیب خاک زیر پی را مقاوم سازی نمود اگرچه راهکارهای دیگری نیز برای مقاوم سازی خاک و هریک از اجزای دیگر ساختمان وجود دارند که با توجه به نوع سازه، سال ساخت و شرایط محیطی که هر یک از آن ها دارند کارشناس مربوطه نسبت به انتخاب روش مناسب، طراحی و اجرای آن اقدامات لازم را به عمل می آورد.