نهضت تجمیع قطعات ریزدانه و نوسازی بافت فرسوده را راه اندازی کرده ایم

نهضت تجمیع قطعات ریزدانه و نوسازی بافت فرسوده را راه اندازی کرده ایم / ایجاد ریه تنفسی برای تهران
منطقه9 با وسعتی نزدیک به ۱۹.۶ کیلومترمربع جمعیتی بالغ بر ۱۶۵۹۰۳ نفر را در خود جای داده است ؛ محدوده این منطقه از شمال  به خیابان آزادی  و جاده مخصوص کرج از جنوب به بزرگراه فتح و ۴۵ متری زرند، از شرق به خیابان شهیدان، خیابان سادات و از غرب به مسیل کن منتهی می‌شود . سیدعلی مفاخریان در گفتگو با شهرنوشت درباره حضور خود در این منطقه، مهمترین چالش ها و برنامه ها برای برون رفت از موضوعاتی مانند بافت فرسوده، کمبود فضای سبز و... صحبت کرده است که در ادامه می خوانید.

• شورایاران منطقه 9 در نشستی که حدود دو سال قبل با فرماندار تهران داشتند از کمبود فضاهای سبز، آموزشی و ورزشی، مشکل در حمل و نقل عمومی و فقدان ایستگاه آتش نشانی در سطح منطقه 9 انتقاد داشتند. علاوه بر این، در دوره مدیریت جدید شهری شعارهای انسان محور مانند « تهران شهری برای همه» و « تهران شهری زیست پذیر» مطرح شده که نشان دهنده تغییر در رویکرد نگاه به شهر و شهروند است. شما در این دو سال برای برون رفت از این چالش ها و تحقق شعارهای مدیریت شهری جدید چه اقداماتی انجام دادید؟
نکته ای که به آن اشاره کردید یعنی تغییر رویکرد، موضوعی بود که در اولویت اول فعالیت ها ما قرار گرفت؛ در این دو سال، ما 84 پروژه اعم از عمرانی، اجتماعی، خدمات شهری، ترافیکی و فناوری اطلاعات در منطقه اجرا کرده ایم که ناظر بر رفع محرومیت ها و نگاه ویژه به کرامت انسانی داشت.
منطقه 9 محرومیت تاریخی گذشته دارد؛ این منطقه دو ناحیه دارد و از جهت تعداد ناحیه ها کوچکترین منطقه شهر تهران محسوب می شود ولی از لحاظ جمعیت و وسعت کوچکترین منطقه تهران نیست. در عین حال از نظر اعتبارات نیز ما کمترین اعتبارات را در بین 22 منطقه شهر تهران داریم. با توجه به اینکه بخشی از محدوده منطقه نظامی است و بخشی از آن بافت های فرسوده، پروژه های متحول کننده منطقه در گذشته تعریف چندانی نداشته و طبیعتا یک نوع عقب ماندگی بودجه ای و اعتباری در این منطقه وجود داشته است.
کارهای نرم افزاری خاص مانند مناسب سازی ایستگاه های بی آرتی برای نابینایان، نصب تابلوهای بریل برای راهنمایی آن ها و اقداماتی از این قبیل نیز انجام شده که می تواند از مصداق های شعار« تهران شهری برای همه» باشد.

احداث بزرگترین نیروگاه خورشیدی ساختمان های تهران که 52 مگاوات برق در سال تولید و به برق شهری متصل می شود و در ارزیابی های بین المللی حائز رتبه برتر شد، بازار میوه و تره بار جی، بوستان گیاهان دارویی، بوستان درختان میوه از دیگر پروژه های مهم انجام شده است که به تفصیل درباره آن ها صحبت می کنیم. 

• مهمترین اقدامات شما برای برون رفت از این مشکل اساسی یعنی اعتبارات محدود که منطقه با آن روبه رو بود چه بود؟
سعی کردیم این مسئله را با اطلاع رسانی بین اعضای شورای اسلامی شهر و انتقال اینکه این منطقه محروم نیاز به توجه بیشتر برای تخصیص اعتبارات متناسب با رشد منطقه دارد، پیگیری کنیم و خوشبختانه با موافقت اعضای شورای شهر تعدادی پروژه در منطقه تعریف شد و افزایش اعتبارات را در منطقه داشتیم و در این دوره رشد مثبتی را به نسبت مناطقی که در حالت توقف قرار گرفته بودند شاهد بودیم.

این 84 پروژه ذکر شده در این دوره به مرحله افتتاح و یا تکمیل و بهره برداری رسید؛ اعم از مجموعه اندیشه سرای دکتر قریب، مرکز فناوری های هوشمند شهری، مرکز رشد کسب و کار های شهری، مرکز فوریت های خدمات اجتماعی شهر تهران که برخی از این ها جنبه کارکرد منطقه ای و محله ای نداشتند و در برند شهر تهران مطرح شدند مثل مرکز فوریت های اجتماعی. برخی از آن ها کارکرد شهری داشتند مثل مجموعه ورزشی خوراکیان که با مجموعه وزارت ورزش همکاری شد؛ پروژه ای که شاید بیش از ده سال متوقف مانده بود و به دلیل مشکلاتی که در حوزه قضایی و حقوقی وجود داشت نتوانستند به نتیجه برسانند ولی خوشبختانه با تعاملی که با مجموعه وزارت ورزش انجام دادیم این مجموعه ورزشی با حضور وزیر ورزش افتتاح شد. 

• با توجه به آلودگی هوای تهران و ضرورت خروج از این بحران، قطعا گسترش فضای سبز حائز اهمیت بسیار بالایی است، با توجه به بافت جمعیتی منطقه که فرسوده و ریزدانه است چه تدبیری برای این بخش اندیشیده شد؟ همچنین آیا توانسته اید در دل این بافت فشرده هم به میزان ایده آل بوستان سازی کنید؟
در این منطقه سالن سینما وجود نداشت و اکنون یک سالن سینما در منطقه داریم و طی یکی دو هفته آینده دومین سالن سینما را نیز افتتاح خواهیم کرد. سه سالن دیگر نیز در شرف تجهیز و راه اندازی است که در اواخر سال و یا اوایل سال آینده افتتاح خواهد شد.
در حوزه فضای سبز حداقل با جنگل کاری 290 هکتاری که در مجموعه پایگاه یکم شکاری اتفاق افتاده ما اولا هزینه تملک برای توسعه فضای سبز ندادیم و مسبب صرفه جویی در هزینه ها شدیم.از طرف دیگر توسعه فضای سبز را در شهر تهران برای ایجاد یک ریه تنفسی اجرا کردیم. با این 290 هکتار ظرفیت فضای سبز ما با حوزه جنگل کاری به بالای 7 یا 8 متر می رسد و تقریبا توانستیم در حد استاندارد برای ظرفیت فضای سبزمان برنامه ریزی کنیم؛ البته هنوز لکه هایی در سطح منطقه وجود دارند که به دنبال تملک و تبدیل آن به باغ و فضای هستیم که بتوانند کارکردهای محله ای خود را داشته باشند.

باید بر این نکته هم تاکید کنم که در حوزه آبیاری، پارک ها و بوستان ها مجهز به سیستم آب خام شدند و وابسته به آبیاری مجموعه آب های شهری و تصفیه شده نیستند. این موضوع در زمینه زیست محیطی بسیار حائز اهمیت است؛ ما در حوزه محیط زیست توانستیم از پساب های صنعتی منطقه برای آبیاری فضای سبز استفاده کنیم؛ مانند پساب های کارخانه های لبنیات «پاک» و «پگاه» که قبلا با بوی تعفن وارد شهر می شد اما با همکاری با این کارخانه ها تصفیه خانه هایی احداث کردیم که به موجب آن به گردش آبیاری فضای سبز می انجامد. با این کار هم از انتشار آلودگی و بوی نامطبوع جلوگیری شده و هم به منابع آب خام بیشتری دسترسی پیدا کردیم. 

• یکی از انتقادهای دائم شهروندان منطقه، بحث کارگاه های محدوده میدان فتح است که سال ها به همین شکل باقی مانده و هم دسترسی ها را محدود کرده و هم با کوچکترین وزش باد موجب برخواستن گرد و خاک می شود. ظاهرا قرار شده این کارگاه ها محدود شوند؟
بعد از اینکه شهردار تهران دستور به جمع آوری کارگاه ها دادند، بیش از هزار کامیون خاک دپو شده در میدان فتح، جمع آوری و از محل کارگاه ها خارج شد تا کارگاه کوچک سازی شوند. نزدیک به 30هزار متر مربع فضا در 6 یا 7 قطعه زمین در اختیار مجموعه میدان فتح بود که 20 هزار متر آن تدریجا گرفته و به فضای سبز تبدیل شد و حدود 10 هزار متر مربع از آن در اختیار کارگاه ها است. اگر چه این مکان در گذشته نیز فضای سبز بوده و به عنوان یک پروژه جدید محسوب نمی شود ولی از یک حالت نخاله و خاک و تلی از فضای عمرانی و نخاله ساختمانی بار دیگر به فضای سبز تبدیل شد و یک تغییر فضا برای مردم به وجود آمد.

• در حوزه پروژه های عمرانی، زیرگذر استادمعین طبق وعده شهردار تهران تا پایان سال افتتاح می شود؟
پروژه زیرگذراستاد معین که تقریبا 2-3 سالی متوقف مانده بود در این دوره از حالت غیر اولویت خارج و به اولویت شهر تهران تبدیل شد؛ در حال حاضر نیز با روند بسیار خوبی دنبال می شود. بر اساس تابلوی روزشمار، کمتر از هفتاد روز تا افتتاح آن باقی مانده است. این پروژه یکی از نقاط گره های ترافیکی و مدل سازی هایی بود که در حوزه ترافیک و اتصال شمال و جنوب و خروج بن بست از منطقه 9 باید انجام می شد. اتصال منطقه 9 به مناطق بالادست مانند منطقه 2 می تواند رونق اقتصادی را برای املاک منطقه در خیابان استاد معین، دامپزشکی، طوس و دستغیب به وجود بیاورد.

البته این نکته را هم تاکید کنم که یکی از اولویت های ما در این دو سال، بحث برندسازی بود؛ در بزرگراه فتح برند لوازم و قطعات آسانسور و پله برقی را راه اندازی کردیم که به رونق اقتصادی منطقه منجر می شود. در طول 6-7 سال گذشته فقط در دوسال قبل است که درآمدهای ما توانسته تعهدات خود را پاسخگو باشد و سقف درآمدهای نقدی منطقه 100 درصد تحقق پیدا کرده است. درآمدهای غیرنقد را نیز تحقق دادیم ولی در مسیر ثبت آن هستیم که ان شاء الله در همین هفته ثبت خواهد شد وعملا تعهدات مالی و اقتصادی که باید در حوزه شهرداری منطقه 9 اتفاق می افتاد با این برندسازی ها، جذب سرمایه و نوسازی بافت های فرسوده در حوزه شهرسازی،عملیاتی شده است. 

• یکی از نقاط آسیب جدی در منطقه9، همان طور که اشاره شد، بحث ریزدانه ها، بافت فرسوده و البته مشاغل مزاحم است. قطعا اصلاح این موارد نیاز به برنامه بلند مدت و میان مدت دارد؛ ورود شما به این مباحث چگونه بوده است؟
ما سعی کردیم که سازندگان مناطق مجاور و برخوردار دعوت کنیم تا در محور بافت های فرسوده ما ساخت و ساز انجام دهند. نهضت تجمیع قطعات ریزدانه منطقه را دنبال کردیم ودر حال حاضر تجمیع قطعات از 2 تا 120 واحد مسکونی اتفاق افتاده و بیشترین نهضت تجمیع قطعات ریزدانه را در این منطقه راه اندازی شد. تلاش کردیم برخی از طرح هایی که نوسازی بافت های فرسوده را فریز کرده بود مرتفع کنیم مانند قرار گرفتن املاکی در داخل طرح هایی مثل طرح امام زاده عبداالله که توسعه آن مانع از ساخت و ساز در حریم این امامزاده می شد و مردم حدود 30 سال درگیر این پروژه بودند و برای تعداد خانوارهایی که در این پلاک ها زندگی می کردند نارضایتی ایجاد کرده بود؛ این موضوع با همراهی کمیسیون ماده 5 و حوزه شهرسازی از طرح خارج و تعیین تکلیف شدند و آن ها هم یکی از افرادی هستند که به دنبال تجمیع قطعات و نوسازی بافت ها هستند.
در ضلع شمال خیابان 30 متری جی از سوی سازمان نوسازی شهر تهران بلوک هایی در جهت نوسازی قطعات قدیمی و فرسوده ایجاد شده که بتوانند تملک بافت های فرسوده را برای آن بخش انجام دهند اما ورود سازندگان به منطقه باعث شده ما این ریزدانه ها را بدون تکیه بر منابع دولتی تجمیع کنیم. اگر منتظر منابع دولتی می ماندیم با توجه به شرایط اقتصادی امروز دولت، ممکن بود کار به درازا بکشد و معلوم نبود کی به نتیجه برسد. از طرفی نمی دانیم که آسیب پذیری شهر تهران تا کی می تواند دوام داشته باشد و ممکن است هر لحظه زلزله تهران را تحت تاثیر قرار دهد و آسیب پذیری شهر را زیاد کند؛ بنابراین هرچقدر نوسازی را سریع تر حتی در حد یک ساختمان انجام دهیم به همان اندازه توانستیم خطراتش را در منطقه کاهش دهیم. نهضت خوبی اتفاق افتاده و تاکنون بالای 400 پلاک را تجمیع کردیم و طرح های تفصیلی نیز به همین روش اجرا شدند.