طراحی نمای ساختمان

طراحی نمای ساختمان

 

نمای ساختمان وجه عمومی بنا و حائلی میان عرصه داخلی و خارجی بنا است . نمای بیرونی ساختمان میزان و نحوه‌ی تعامل ساختمان با جامعه بیرون را رقم می‌زند و بیانگر هویت  و کاربری ساختمان می‌باشد . همچنین در طراحی فضاهای شهری به تعاملات افراد با یکدیگر و با مصنوعاتی مانند ساختمان‌ها و المان‌ها بسیار اهمیت می‌دهند که طراحی نمای ساختمان در این ارتباط نقشی مؤثر دارد . از این رو مسئله طراحی و بازسازی نمای خانه های قدیمی در کنار بازسازی خانه همواره موردتوجه است .

نمای ساختمان به عنوان یک اثر هنری در احساسات مخاطب تأثیر دارد و حالاتی مانند پویایی ، سکون ، شلوغی ، آرامش و ... را انتقال می‌دهد و باتوجه به کاربری و عملکرد ساختمان و حسی که از آن انتظار می‌رود ، طراحی نمای ساختمان شکل می‌گیرد .

کارایی نما برای فضاهای نیمه‌باز و بسته در بخش داخلی ساختمان نیز از عوامل مهم طراحی نماست. به زبان ساده یعنی طراحی نما بایستی به فضای پشت آن کمک کند تا عملکرد بهتری داشته باشد و کیفیت بیشتری برای زندگی در آن فضا ارائه دهد . به طور مثال قرارگیری پوشش شیشه‌ای و صفحات مشبک جلوی تراس به تقسیم فضای داخل تراس به طور نامحسوس کمک می‌کند و زوایای دید مخاطب را تعیین و طراحی می‌کند .

بعضی کارفرمایان توجهی به مسائل و نکات مطرح شده ندارند و طبق سلیقه شخصی خود با ترکیب المان‌های گوناگون طرحی را در نظر می‌گیرند . قاعدتا همانطور که انتظار می‌رود ، نتیجه نهایی طراحی بر این اساس پاسخ مطلوبی در پروسه فروش و اقبال عمومی به‌دست نمی‌آورد و از آنجاکه طراحی و اجرای مجدد هزینه دوچندانی را به پروژه وارد می‌کند ، به ناچار همان طرح آشفته را بر ساختمان تحمیل می‌کنند.

بنابراین به شما مالکان محترم اکیدا توصیه می‌کنیم که طراحی تخصصی نما را به افراد کاردان بسپارید و در روند طراحی نما خواسته‌های خود را بیان کنید تا در عین حفظ اصول و تناسبات و زیبایی نما ، سلیقه خودتان نیز در نظر گرفته شود  . می توانید از گروه معماری مهندسان شهر نیز مشاوره و کمک دریافت نمایید و از قسمت گفت و گو با ما صحبت کنید .

در روند طراحی معماری آرشیتکت با در نظر گرفتن ضوابط طراحی و ایده های ذهنی‌اش ، کلیت ساختمان را طراحی کرده و سپس منطبق با کانسپت‌های مدنظر به طراحی وجوه خارجی و نمای ساختمان می‌پردازد. ازاین‌رو علاوه‌بر آنکه آرشیتکت تخصص لازم را دارد ، قبل از اجرا می‌توان راجع‌به طرح‌های مختلف رایزنی کرد و با اتود زدن و ارائه طرح‌های پیشنهادی بهترین گزینه را برای ساختمان انتخاب کرد .

نمای ساختمان نباید صرفا یک ابژه و مجسمه تندیس گونه در نظر گرفته شود ؛ بلکه در راستای ارتقای سطح کیفی زندگی و به عنوان نشانه ای از فرهنگ و هویت می‌باشد . در طراحی نمای ساختمان می‌توان از سبک‌های مختلف معماری باتوجه به علاقه کارفرما استفاده کرد . امروزه طراحی نماهای رومی ، مدرن ، پست مدرن و ایرانی بسیار مورد توجه هستند .

ضوابط طراحی نما

ضوابط طراحی نما در شهرهای مختلف در سه سطح احکام ایجابی (اقدامات) / توصیه‌ها / احکام سلبی (الزامات) تهیه و تدوین می‌شوند. اقدامات به معنی آنچه که باید انجام گیرد ، الزامات به معنی آنچه که نباید انجام شود و توصیه ها به معنی آنچه که بهتر است انجام شود ، ولی رعایت آن الزامی نیست ، می‌باشد .

دو عنصر مهم طراحی نما شناخت مصالح و رعایت هندسه و عناصر بصری برای رسیدن به تناسب هستند. در قالب این عناصر ضوابطی در سطوح یادشده در دستورالعمل طراحی و ساماندهی نماهای شهری به طراحان ارائه شده است و علاوه بر دانلود فایل آن می‌توانید به طور خلاصه آن‌ها را مطالعه نمایید .

الزامات

- عدم استفاده از نماهای تمام شیشه‌ای یا تمام فلزی

- عدم استفاده از رنگ‌های نامتعارف و ناهمگن در نمای ساختمان

- پرهیز از به‌کارگیری مصالح متعدد در نمای ساختمان (حداکثر 4 نوع)

- عدم استفاده از فرم‌های نامتعارف  نامأنوس (مانند کشی ، انواع مجسمه و ...) در طراحی و احداث بنا

- پرهیز از به‌کارگیری مصالح برنده و شکننده در طبقات همکف و اول در محدوده‌ای که در تماس مستقیم با انسان قرار می‌گیرد ؛ مانند فلزات برنده و ...

- ممنوعیت طراحی و اجرای هرگونه تأسیسات به طور نمایان در نماهای اصلی و جانبی و جداره‌های شهری

- عدم درج هرگونه نوشته بر روی نمای ساختمان مازاد برآنچه که در نقشه‌های مصوب مجاز بوده است

- عدم استفاده از نمادها و علائمی که نشانه‌های ضدفرهنگی و ضددینی باشند

- ممنوعیت ایجاد اختلاف سطح در خط زمین (همکف)

- ممنوعیت ایجاد هرگونه پیش‌آمدگی فضای ورودی در معبر عمومی

- پیش‌آمدگی عناصری همچون لبه پنجره‌ها ، قرنیز و قاب‌سازی‌های مجاز در فضای معبر عمومی بیش از 10 سانتی‌متر نباشد

- ممنوعیت تعبیه عناصر تأسیساتی مانند ونت‌ها و دودکش‌ها در بام بدون پوشش مناسب ، به صورتی که از معابر قابل رؤیت باشد

اقدامات

- ضرورت استفاده از مصالح بادوام و مقاوم دربرابر فرسایش و آلودگی

- ضرورت هماهنگی رنگ غالب نما با ابنیه همجوار (در صورت برخورداری از کیفیت مناسب)

- پوشاندن درزانقطاع با مصالح مناسب با نما

- ضرورت طراحی و نصب هرگونه تأسیسات در محل‌هایی که در معرض دید عابر نباشد

- ضرورت طراحی محل تابلو در نمای ساختمان در صورت نیاز

- ضرورت طراحی فضای ورودی به صورت خوانا و متناسب با سایر ارکان و اجزاء نما

- ضرورت پیش‌بینی تدابیری همچون قرنیز و آبچکان برای پنجره‌ها و ... برای جلوگیری از لغزش آب بر روی نما

- ضرورت هماهنگی خط پیشانی ساختمان و تراز بام با همجواری‌ها

- ضرورت هماهنگی فرم ، نما ، رنگ و شکل غالب بام با ویژگی‌های معماری تهران

- ضرورت پیش‌بینی تدابیری چون آبچکان برای بام جهت جلوگیری از لغزش آب و ایجاد لکه روی نما

توصیه ها

- پرهیز از به‌کارگیری رنگ‌های متعدد در سطح غالب نما

- استفاده از مصالح قابل شست‌وشو در همکف برای حفاظت و زیبایی نما

- از مصالح آجر ، سیمان و  سنگ و ترکیبی از آن‌ها در نما استفاده شود

- بهره‌گیری از مصالح بوم‌آور و مقاوم

- بهره‌گیری از ارزش‌های معماری ایرانی-اسلامی

- هماهنگی طرح و فرم با ابنیه همجوار

- استفاده از نمای سبز ، گلدان و ... در لبه بالکن‌ها و پنجره‌ها برای بهبود وضعیت بصری مشروط به رعایت اصول ایمنی و بهداشتی

- هماهنگی شکل و تراز تابلو ها در ساختمان‌ها با همجواری‌ها

- عقب‌نشینی ورودی پیاده و سواره از حد مالکیت

- پیش‌بینی فضای موردنیاز برای خشک کردن البسه در محلی خارج از دید عموم

- هماهنگی خطوط تراز ، پیش‌آمدگی‌ها ، بازشوها و لبه بالکن‌ها با نمای ساختمان‌های مجاور

- هماهنگی ابعاد و اشکال بازشوها با یکدیگر و توجه به بازشوهای موجود در پلاک‌های همجوار

- استفاده از پوشش گیاهی در سطح بام با رعایت نکات ایمنی

- هماهنگی کفسازی بام با بناهای مجاور در صورت مناسب بودن آن‌ها

 

کارفرمایان باید توجه داشته باشند که علاوه بر مسئله اعمال سلیقه و سبک معماری موردعلاقه ، ضوابطی که در بالا به طور خلاصه بیان شد ، در روند اخذ جواز ساختمانی که یکی از مجوزهای آن تأییدیه کمیته نما از شهردای منطقه مربوطه است ، نقش بسزایی دارند .

طراحی نما باتوجه به کاربری ساختمان ، انواع متفاوتی دارد . طراحی تناسبات ، ریتم ، فشردگی و پراکندگی ، پویایی ، ثبات و ... از عناصر تحت تأثیر کاربری می‌باشند . انتخاب رنگ‌های مورداستفاده و طرح نورپردازی و تجهیزات روشنایی نیز در همین راستا و باتوجه به طرح معماری نما انجام می‌شود .

نمای ساختمان مسکونی

نمای ساختمان مسکونی در وهله اول با احساس افراد در ارتباط است . یک ویژگی بارز این نما القای حس صمیمیت بوده و قسمت هایی از بنا که مخاطب با آن ها ارتباط نزدیک تری دارد ، در طراحی مهم تر است . طبقات همکف و اول بیشتر قابلیت طراحی و تأثیرگذاری بر عابران  را داشته و طبقات بالا در درجه دوم و ساده و سبک تر طراحی می‌شوند .

در منظر شهری تضاد زیاد بین ساختمان‌های مسکونی پسندیده نبوده و طراحی واحد و یکپارچه با جزئیات زیبا و متفاوت در لکه های مسکونی سطح شهر حاکی از فرهنگ معماری و هویت است . نمای ساختمان مسکونی تنها متعلق به استفاده کنندگان نبوده و با هر عابر و رهگذری ارتباط می‌گیرد و تأثیر خود را بر ابعاد مختلف جامعه می‌گذارد . تعدد طرح و رنگ در بدنه شهری اغتشاش بصری و آشفتگی هنر و معماری و در کل جامعه را روایت می‌کند .

نمای ساختمان اداری

نمای ساختمان اداری القاکننده منطق و روحیه کارهای اداری باید باشد ؛ البته سنگین کردن جرم ساختمان برای عظمت و شکوهمند بودن طرح نما توصیه نمی‌شود و در حدی که احساس رسمی تر از بناهای مسکونی را داشته باشد کفایت می‌کند که هندسه و ریتم وظیفه اصلی را در این کار دارند . افزایش جرم نما مسائل ایمنی را به شدت تحت تأثیر قرار می دهد و جرم بالای ساختمان از عوامل مخرب هنگام زلزله می‌باشد .

برای کنترل و تعدیل حس سنگینی و ثبات نماهای اداری از عناصر لطیفی مانند گیاهان و مصالح طبیعی مانند چوب بهره برد .

نمای ساختمان تجاری

طراحی نماهای تجاری به دلیل وسعت بیشتر سخت تر از سایر نماهاست و باید تعداد خیلی بیشتری از افراد را به خود جلب کند . طیف وسیعی از مصالح سنتی وجدید با انواع روش‌های اجرا در دسترس هستند. نماهای شیشه‌ای بزرگ و ورق‌های کامپوزیت در ترکیب با یکدیگر از مصالح پرطرفدار در این مورد هستند. برای ساختمانهای بلند اغلب مصالح بنایی سنتی مناسب نبوده و بهتر است از روش های مدرن اجرا که هم سبک تر هستند و هم ایمنی بهتری دارند ، استفاده شود .

نمای ساختمان آموزشی

در طراحی نمای ساختمان آموزشی عواملی مانند رشته‌ی تحصیلی ، رده سنی مخاطبان در کنار موارد ایمنی و اقلیمی اهمیت دارند . باتوجه به اینکه ساختمان‌های آموزشی تمام طول شبانه روز موردبهره‌برداری نیستند ، بهتر است مواردی چون مصرف بهینه انرژی در طراحی معماری و نمای آنها موردتوجه قرار گیرد ؛ به این ترتیب ایجاد بازشوها و انتخاب مصالح نما و همچنین کیفیت و نحوه‌ی اجرای آن‌ها نکات مهمی هستند .

نمای کافه

طراحی نمای کافه از جذاب ترین طراحی ها برای بعضی طراحان به حساب می‌آید . تنوع طرح ، رنگ و متریال و انتخاب آزادانه آنها از جذابیت‌های طراحی نما و دکوراسیون داخلی کافه است . سبک‌های بسیار متنوعی نیز برای این کار وجود دارند . سبک های روستایی و بومی ، روستیک و معاصر و همچنین سبک تلفیقی از محبوب‌ترین‌ها هستند . هر قدر نمای کافه بیشتر حس زندگی و شور و ذوق را برانگیزد ، مجموعه موردپسند خواهد بود .

هزینه طراحی نما

جهت برآورد هزینه طراحی نما به بَر ساختمان و متراژ مورد طراحی توجه می‌شود . بنابر نیاز کارفرما به طراحی نورپردازی و نقشه های فاز 2 اجرایی هزینه طراحی تغییر می‌کند و هر کدام از این آیتم‌ها جداگانه محاسبه می‌شوند .

 

-------------------------------------------------------------------------------------------

بیشتر بخوانیم :

طراحی معماری

صوابط طراحی معماری

دکوراسیون داخلی

طراحی ویلا