برجام؛ گره‌گشای بازار مسکن

مهندس مجری ذیصلاح

طراحی و اجرای دکوراسیون داخلی تهران

طراحی و ساخت ویلا بنا سازان هامرز

به گزارش مهندسان شهر، مدت‌هاست که کارشناسان و مسئولان، ثبات وضعیت بازارهای کشور اعم از ارز، طلا، بورس، مسکن و خودرو را به تعیین تکلیف مسئله برجام منوط می‌کنند. این بازارها چند ماهی را در انتظار انتخابات رئیس‌جمهور آمریکا و تعیین خط مشی وی بوده و پس از آن نیز تا به حال در انتظار نتیجه نهایی مذاکرات و تعیین تکلیف مسئله برجام هستند.

واقعیت آن است که از همان روزهای شروع مذاکرات وین، خبرهای منتشر شده حاکی از پیشرفت خوب مذاکرات بود ولی گفته می‌شد موانعی هم وجود دارد که باید رفع شوند. تصمیمی که قطعاً دشوار بوده و به نظر می‌رسد هرکدام خواسته‌هایی دارند که باید طرف مقابل بپذیرد.

در کش و قوس این تصمیم‌گیری‌های نهایی، بازارهایی هم قرار دارند که چشم انتظار فرجام کار بوده تا هرکدام راه خود را پیدا کنند. چه بسا در این ماه‌های اخیر، همواره با واکنش به اخبار مرتبط با برجام، تغییراتی محسوس یا نامحسوس در شرایطشان ایجاد شده است.

بازار مسکن در کدام سو؟

اما مسکن از بازارهایی است که تحت تأثیر وضعیت اقتصادی و اخبار برجامی در شرایطی قرار گرفته است که با عنوان رکود تورمی از آن نام برده می‌شود به نحوی که قیمت مسکن در کلانشهرها و حتی شهرهای کوچک از میانگین قیمتی بالایی برخوردار بوده، حال‌آن که بازار بدون مشتری مانده است در این شرایط، برخی از کاهش ۱۵ تا ۲۰ درصدی آن تا پایان سال خبر می‌دهند به خصوص اگر تحت تأثیر معاهده برجام دلار ارزان شود که قیمت مسکن هم متأثر از نرخ ارز، نزولی می‌شود علاوه بر آنکه در صورتی که اجرای سیاست‌هایی چون ساخت یک میلیون مسکن در کشور با در تعادل عرضه و تقاضا موجب بهبود شرایط این بازار خواهد شد.

اجرای هر گونه طرحی که منجر به تولید و عرضه بیشتر مسکن در کشور شود می‌تواند در کاهش قیمت هم مؤثر باشد زیرا سالانه حدود ۶۰۰ هزار ازدواج در کشور ثبت می‌شود که به همین میزان تقاضای واقعی مسکن ایجاد می‌کند و نمی‌توان نسبت به آن بی‌تفاوت بود حالا باید دید که اجرای طرح‌های ساخت مسکن و مشخص شدن نتیجه مذاکرات وین، چگونه و تا چه میزان می‌تواند بر کنترل این بازار مؤثر باشد؟

مهرداد بخشی، کارشناس و فعال بخش مسکن در گفت گو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: مسکن در طول چند سال گذشته به ویژه سه سال اخیر با تورمی روبرو بوده که تا به حال سابقه نداشته و در همین شرایط تورم هم، راکد مانده است.

وی ادامه می‌دهد: اما امسال شرایط این بازار با استثناهایی هم روبرو بوده که باعث کسادی بیشتر و حادتر آن شده است. از طرفی تداوم و شدت بیماری کرونا که خود عاملی مهم در کاهش حجم تولید مسکن و معاملات محسوب می‌شود از سویی دیگر انتخابات ریاست جمهوری که مردم را در یک فضای بلاتکلیفی برای روشن شدن نتیجه قرار داده بود و از معاملات صرف‌نظر می‌کردند. برجام نیز عامل دیگر و البته مهم‌ترین دلیل برای نامشخص بودن آینده بازارها هم دلیلی برای شرایط خاص این بازار، در سال جاری بوده است.

این کارشناس مسکن تصریح می‌کند: به طوری که مدت زمانی است که از احیای برجام سخن گفته می‌شود با این توجیه که اگر مذاکرات موفق پیش رود و به نتیجه برسد، نرخ دلار کاهشی و در نتیجه بازار مسکن هم به ثبات می‌رسد. هر چند این موضوع تأثیرگذار خواهد بود ولی موانع فراوانی بر سر راه احیای آن قرار دارد و سرانجام آن مشخص نیست اما با فرض مثبت بودن این جریان، زمانی که نرخ ساخت یک مسکن جهش چند برابری داشته و از طرفی میزان تولید آن‌هم کاهش داشته است. چگونه امضای یک معاهده قادر خواهد بود در کوتاه‌مدت، قیمت‌ها را کنترل کند و تعداد مسکن‌های کشور را افزایش دهد.

بخشی تأکید می‌کند: بنابراین به نظر می‌رسد بیش از آنکه نتیجه مذاکرات برای بازار مسکن تأثیرگذار باشد، ایجاد شرایط مناسب برای تولید و کاهش فاصله بین عرضه و تقاضای مسکن، اهمیت دارد.

بازار مسکن در اصفهان، نامساعد است

اما در اصفهان چه خبر است و بازار مسکن این کلانشهر در چه شرایطی قرار دارد؟

بر اساس گزارش‌ها و شواهد میدانی که از نرخ مسکن توسط مشاوران املاک، فعالان بازار و آگهی‌های ثبت شده در سایت دیوار، به دست آمد مشخص می‌شود. شهر جدید فولادشهر با متوسط قیمت شش میلیون تومان برای هر متر مسکن از ارزان‌ترین مناطق اصفهان و پس از آن نیز بهارستان با متوسط قیمت ۱۰ تا ۱۱ میلیون تومان از دیگر مناطق ارزان اصفهان برای خرید خانه محسوب می‌شود.

همچنین هر مترمربع خانه در ملک شهر و برازنده در کانال ۱۴ میلیون تومان و در محله اشراق ۱۷ میلیون تومان، در خیابان آیت الله صادقی تا ۲۰ میلیون تومان هم ثبت شده است و متوسط قیمت خرید مسکن در منطقه خانه اصفهان ۱۸ تا ۲۵ میلیون تومان برای هر مترمربع مسکن اعلام شده است که با ورود به مناطق حاشیه‌ای زاینده‌رود با رشد قابل توجه نرخ هر مترمربع زمین با میانگین قیمتی ۵۰ تا ۷۰ هزار تومان روبرو می‌شویم و البته بسته به منطقه نرخ‌ها افزایشی‌تر هم می‌شود.

رسول جهانگیری، رئیس اتحادیه مشاوران املاک اصفهان در رابطه با قیمت مسکن در اصفهان به خبرنگار ایمنا می‌گوید: مسکن همچنان مانند گذشته در شرایط هیجانی و رکود تورمی قرار دارد. البته نه تنها مسکن، بلکه چند بازار اصلی در همین وضعیت قرار دارند به طوری که نه کاهش و نه رونقی را تجربه نمی‌کنند.

وی با هشدار بر شرایط ناخوشایند بازار مسکن در اصفهان تصریح می‌کند: این اوضاع نه فقط برای خرید و فروش، بلکه بخش اجاره را هم در برگرفته است اینچنین که اگر تدبیر جدی برای رهایی از این بحران نشود و قانون تأثیرگذاری به تصویب نرسد سال آینده وضعیت اجاره با به شدت بحرانی خواهد شد.

به گفته رئیس اتحادیه مشاوران املاک اصفهان هم اکنون بخش قابل توجهی از درآمد یک خانوار، خرج اجاره می‌شود و برای مقابله با این روند نیاز به حمایت قوه قضائیه برای اجرای قانونی جدی است و البته زیرساخت‌های اجرای آن در اتاق اصناف مهیاست.

جهانگیری در پاسخ به این پرسش که تا چه میزان انتظار برای تحقق برجام در رکود بازار مسکن مؤثر بوده است می‌گوید: متأسفانه همه مردم کشور ما سیاسی شده و هر اتفاق سیاسی بر تصمیم‌گیری‌ها تأثیرگذار است. اکنون نیز انتظار برای برجام شرایط رکود تورمی را در این بازار به وجود آورده است، در حالی که این مهم بیش از برجام وابسته به تصمیمات مدیریتی و داخلی در کشور است.

وی تصریح می‌کند: ضرورت دارد چنین مشکلی به طور ریشه‌ای حل شود؛ این گونه که با اجرای راهکارهای لازم و اتخاذ تصمیم‌های صحیح، فاصله عرضه و تقاضا کاهش یابد، به علاوه با اجرای سیاست‌ها و اهرم‌های تشویقی شرایط بهبود یابد.