خاموت چه کاربردهایی در صنعت ساخت و ساز دارد؟

طراحی و اجرای دکوراسیون داخلی تهران

طراحی و ساخت ویلا بنا سازان هامرز

مهندس مجری ذیصلاح

به گزارش مهندسان شهر:

امروزه صنعت ساختمان پیشرفت های چشمگیری داشته است.

در ساخت ساختمان ها تجهیزات زیادی بکار گرفته میشود.یکی از این تجهیزات خاموت است. برای اشنایی بیشتر با خاموت و نحوه کار کردن با ان با ما همراه باشید 

بهره گیری بیش از پیش از خاموت یکی از شیوه هایی است که به استوار نمودن ستون ‌های بتنی سازه ها و ساختمان ها در برابر پیشامد های طبیعی همانند زمین لرزه ها یاری رسانی می کند. بهره برداری از خاموت به زمین لرزه ۱۹۷۱ در کشور ژاپن بازمی گردد در این رخداد برنامه ریزی برای جلوگیری از بروز حوادث ناگوار بعدی سبب شد تا برنامه ای مدون تهیه شود تا از حوادث این چنینی که حتی در زلزله های ایران نظیر زلزله سر پل ذهاب هم رخ داد جلوگیری شود.

این رخداد در کنار بخش عظیمی از پیشامد های دیگر سبب گردید که جامعه جهانی مهندسین به دنبال چاره ای ویژه برای استوار سازی ساختمان های بتنی باشند که در این راه بهره گیری از خاموت ها که به وسیله پژوهش های گوناگون اثبات شده بود مورد توجه واقع گردید.

خاموت چیست؟

برای اینکه بدانید خاموت چیست بایست توجه کنید که هنگامی که ساختمان های بتنی ساخته می شوند از دو گونه میلگرد متفاوت به صورت میلگردهای افقی و عمودی یا طولی و پهنایی استفاده می شود. میلگرد بر اساس اندازه بنا اندازه یا اندازه ستون ها به‌ کار رفته قرار می گیرد.

این نوع میلگرد عمدتاً به شکل میلگرد های طولی به کار رفته قرار می گیرند اما میلگرد هایی که در راستای عرض به ‌کار رفته قرار می گیرند و عمود در راستای میلگرد های طولی باشد میلگرد پهنایی نامگذاری می شود که در مبحث استوار نمودن ساختمان از دو شاخص و دو چارچوب آرماتوری و خاموت برای غلبه بیش از پیش بر فشار های وارد شده بر سازه استفاده مبذول می شود که هر دو شیوه از دو میلگرد بهره می گیرند. اما باید توجه نمود که انگیزه استفاده از توری مش و خاموت ها در ساختمان ها این است که بتن به انگیزه خاصیت و جنس ویژه ای که دارد به تنهایی توانایی مقاومت در برابر زمین لرزه‌ها را دارا نیست کشش ایجاد شده در هنگام بروز زلزله سبب فروپاشی مقاومت بتن می شود.

چگونگی بهره گیری از خاموت در ساختمان ها

اینکه چگونه از خاموت در ساختمان استفاده می شود به نوع شیوه ای که مهندس و طراح ساختمان برای طراحی سازه در نظر می گیرد بستگی دارد، اما باید در نظر داشت که به طور کلی خاموت ها به گونه تنگ باز و تنگ بسته هستند. در گروه نخست یعنی تنگ باز معمولاً خاموت قلاب مانند یا تک شاخ رکابی یا دو شاخ یا تنگ چند شاخه است که هر کدام بنا به چار چوب خود در بخشی از ساختمان به کار رفته قرار می گیرد.

تنگ بسته نیز دقیقاً شبیه به مدل تنگ باز است اما تفاوت کلیدی آن با مدل تنگ باز در توانایی استقامت در برابر فشار وارده نیروهای قدرتمندی است که بر بنا وارد می شود تجربیات سالیان اخیر حاکی از آن است که باید در قسمت تحتانی خاموت ها در هنگام ساختن حداقل ۱۳۵ درجه به سمت درون خم گردد تا در این راستا فشار وارده بر بنا به طور قابل ملاحظه ای کاهش بیابد.

نقش خاموت در ساختمان ها چیست؟

خاموت نقش بسیاری در ساخت وساز دارند و ما سعی کرده ایم برخی از آن ها را شناسایی کنیم. رکابی ها معمولاً از یک قطعه فولادی مستطیلی شکل می گیرند که در اطراف میله های فوقانی و تحتانی تیرها پیچیده شده اند. خاموت به نگه داشتن میله های تقویتی اولیه کمک می کند. استفاده از رکاب برای جلوگیری از تشکیل ستون ها و تیرها نیز در این راستا صورت می گیرد.

خاموت گاهی به صورت مورب و اغلب به صورت عمودی قرار می گیرند. این کار برای جلوگیری از شکست برشی انجام می شود که معمولاً در صورت ایجاد شکاف در تیرها شکل می گیرد. انگیزه آغازین برای برش مورب ناشی از فشردگی و تنش ناشی از تنش عمودی است. در نهایت کشش مورب رخ می دهد چون بتن در فشرده سازی نسبت به تنش قوی تر است. این کشش با خاموت فولادی که سطح ترک را به هم متصل می کند، محدود می شود.

فاصله رکاب در امتداد پرتو هم مهم است و باید به طور ایده آل توسط طراح مشخص شود. بدین ترتیب به آن کمک خواهد کرد تا بر طبق آن تولید شوند. آن ها معمولاً در مکان هایی قرار داده می شوند که فرصت های زیادی برای اشتراک نهادن مثل زیر بار و نقاط حمل وجود داشته باشد.

بتن با عبور میله های فولادی از طریق آن ها محکم می شود. با این حال، خاموت برای حفظ همه چیز در یک خط مستقیم به کار می روند. خاموت به حفظ نظم کمک می کند و با ساختار ویژه خود در نقاط حساس آسیب پذیری احتمالی ناشی از استفاده در طول زمان می افزاید.

میلگرد فولادی از خاموت قوی تر است. با این حال، اغلب دیده می شود که خاموت به همراه میلگرد استفاده می شوند. در حالی که به عنوان استخوان های بتن عمل می کند، چرخ ها به میلگرد کمک می کنند تا مستقیم بمانند و پشتیبانی بیشتری را به ستون بتنی که در آن قرار داده‌ شده ‌است، فراهم آورد. خاموت به مقاومت در برابر فشار های بسیار زیاد کمک می کند. هنگامی که فشار بالا بر روی ستون ظاهر می شود، چرخ ها مانند تاندون ها عمل می کنند. آن ها به میلگرد و بتن برای تأمین حمایت پایدار برای مقادیر شدید بار کمک می کنند.

انواع شکست ها در بتن

دو نوع شکست اساساً در بتن رخ می دهند:

1. شکست خمشی
2. شکست برشی

خاموت برای نگه داشتن میله های پشتیبان آغازین با هم در یک ساختار RCC ارائه می شوند. خاموت در فواصل مناسب برای ستون ها و پایه ها قرار داده می شوند تا از خم شدن آن ها جلوگیری شود. همچنین، آن ها از تخریب سازه های RCC در حین فعالیت های لرزه ای (زمین لرزه ها) محافظت می کنند.

به طور کلی در هند و ایران، رکاب به صورت دستی در محل ساخته می شود و در نتیجه آن ها مطابق با استاندارد های تعیین شده مهندسی هستند. با این حال، مقاومت مورد انتظار سازه تنها زمانی به دست می آید که رکاب کیفیت استاندارد داشته باشد.