ساختمان‌هایی که بر روی گسل ساخته شده‌اند

طراحی و اجرای دکوراسیون داخلی تهران

مهندس مجری ذیصلاح

طراحی و ساخت ویلا بنا سازان هامرز

به گزارش مهندسان شهر به نقل از ساختمان انلاین:

  با اینکه رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان تهران مرجع صدور پروانه ساختمانی را شهرداری دانسته و عنوان می کند مسئولیت پاسخگویی ساخت و ساز بر روی گسل های تهران به عهده  این سازمان نیست و باید به سازمان های دیگر مراجعه کنند، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور، شهرداری و سازمان نظام مهندسی را مسئول پاسخگویی ساخت و ساز بر روی گسل ها و پایین بودن تاب آوری ساختمان ها عنوان می کند.

۹ درصد تهران در حریم و پهنه گسل

هم اکنون بیش از ۸۰ کیلومتر مربع تهران در حریم و پهنه گسل های اصلی زلزله قرار دارند که بخشی از این گسل ها نیز در بافت فرسوده قرار دارند که بسیار خطرناک است. سال گذشته ممنوعیت احداث ساختمان های مهم روی گسل زلزله به مناطق شهرداری ابلاغ شد و این ابلاغیه که به نظر می رسد خیلی دیر انجام شده است نشان می دهد که ساختمان ها و مراکز حساس زیادی در تهران بر روی گسل ساخته شده و قطعا در زمان وقع زلزله مراکزی مثل بیمارستان ها به جای کمک به زلزله زدگان خود دچار آسیب خواهند شد.

در قانون جدید با اولویت شهرهای مهم در کنار تهران، شهرهای تبریز، کرج، مشهد و کرمان نیز مقرر شده است تا از احداث ساختمان های مهم در گسل ها و پهنه های اصلی زلزله جلوگیری شود.

براساس آیین نامه ۲۸۰۰ (طراحی ساختمان براساس زلزله) در طراحی نقشه ساختمان‌ها، حتماً باید گسل‌ها نیز مد نظر قرار گیرد. قانون، سازمان نظام مهندسی را مسئول این کار قرار داده است. اما آیا این سازمان اقدامی که نشان دهد در این مسیر گام برداشته ایم انجام داده است؟

اسماعیل نجار، رییس سازمان مدیریت بحران کشور، میزان واحدهای ساخته‌شده بر روی گسل‌های خطرناک را زیاد دانسته و آنرا برای تهران و سایر شهرها یک هشدار و تهدید می داند.

شهرداریها مسئول صدور پروانه ساخت بر روی گسل ها

رییس سازمان مدیریت بحران کشور معتقد است که سازمان نظام مهندسی و شهرداری‌ها باید در برابر تاب‌آوری اندک ساختمان‌ها، پاسخگو باشند اما رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران نه تنها زیر بار این پاسخگویی نمی رود بلکه معتقد است مسئولیت صدور پروانه ساخت ساخت مسکن بر روی گسل ها را شهرداری ها می داند.

سعید سعیدیان رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران در پاسخ به این پرسش که رئیس سازمان مدیریت بحران کشور معتقد است که سازمان نظام مهندسی و شهرداری‌ها باید در برابر تاب‌آوری اندک ساختمان‌ها، پاسخگو باشند، گفت: به اعتقاد بنده وقتی مرجع صدور پروانه ساختمانی شهرداری ها هستند و سازمان نظام مهندسی ساختمان تنظیم کننده امور است چرا باید پاسخگویی در خصوص پایین بودن تاب آوری ساختمان ها و ساخت و ساز بر روی گسل ها، سازمان نظام مهندسی باشد؟

وی با اشاره به اینکه پروانه اشتغال به کار مهندسان ناظر توسط وزارت راه و شهرسازی تایید می شود و باز هم تاکید می کنم که ما تنظیم کننده امور مردم و مهندسان هستیم می افزاید: آئین نامه ها با شرایط جدید که رخ می دهد قطعا روند و کیفیت ساخت و ساز را ارتقاء داده و می دهد و باید اذعان کنم که آئین نامه مقررات ملی ساختمان را سازمان نظام مهندسی تدوین نمی کند بلکه وزارت راه و شهرسازی است که این مقررات ملی ساختمان را تدوین و به همه طراحان، مشاوران و مجریان ساختمانی ابلاغ می کند.

سعیدیان در پاسخ به این سئوال که به هر حال تایید می کنید که تاب آوری ساختمان ها پایین است و ساخت و ساز بر روی گسل ها صورت گرفته است؟ اظهار داشت: به هر حال اینکه تاب آوری ساختمان ها پایین است و ساخت و ساز با آئین نامه های آن دوران صورت گرفته است را نمی توان تکذیب کرد اما باز هم تاکید می کنم که سازمان نظام مهندسی مسئول و مرجع صدور پروانه ساختمانی نبوده و نیست.

وی تصریح کرد: به هر حال آئین نامه ها و قوانین نیازمند اصلاح بر اساس آخرین متدهای روز دنیا هستند.

طبق گزارش مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی که در سال گذشته نیز منتشر شد بیش از ۱۰۰ برج و ۱۶ بیمارستان روی پهنه گسل‌های تهران قرار دارد که باید ایمن سازی شوند. طبق مصوبه شورایعالی شهرسازی و معماری، مدارس و بیمارستان های واقع در حریم گسل ها در اولویت اول مقاوم سازی می بایست قرار گیرند.

ممنوعیت ساخت برج های ۱۲ طبقه در پهنه ها و گسل ها

محمد شکرچی زاده رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی پیشتر گفته بود که در سال ۹۵ مرکز تحقیقات با همکاری سازمان مدیریت بحران شهرداری تهران و دستگاه‌های دیگر، موقعیت دقیق پهنه گسل‌های اصلی را تعیین کرد. بر مبنای این مطالعات، طرح ممنوعیت ساخت ساختمان‌های با اهمیت زیاد در پهنه گسل‌های اصلی در تهران به تصویب شورای عالی معماری و شهرسازی رسید و از طریق معاون اول رئیس جمهور ابلاغ شد.

وی با بیان اینکه از مساحت کل ٧٠٠ کیلومتر مربعی شهر تهران، قریب ۵۵ کیلومتر مربع آن در حریم گسل های اصلی قرار دارد به طوری که در ٢۶ کیلومتر مربع آن ساخت و ساز نیز صورت پذیرفته است تاکید کرد: احداث ساختمان‌های با اهمیت بسیار زیاد مانند برج با ۱۲ طبقه یا بیشتر، بیمارستان‌ها، انبار نفت یا پمپ بنزین در این پهنه‌ها ممنوع است.

رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران در پاسخ به این پرسش که رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفته است که تعداد زیادی بیمارستان و برج های بزرگ در حریم گسل ها ساخته شده اند. آیا سازمان نظام مهندسی آماری از تعداد واحدهای ساخته شده در گسل تهران دارد؟ گفت: آمار دقیقی از تعداد واحدهای مسکونی ساخته شده بر روی گسل تهران نداریم اما تهران هم همانند سایر شهرهای بزرگ دنیا که بر روی گسل پروژه هایی احداث شده است از این قاعده مستثنی نیست.

او افزود: شهر توکیو که به طور مرتب زلزله های خفیف و بزرگ را تجربه می کند نیز پروژه ها و واحدهای مسکونی بزرگ را بر روی گسل ساخته اند. اما تاکید ما این است که هر ساخت و سازی باید بر اساس رعایت تمام قوانین و مقررات ملی ساختمان باشد و آئین نامه ها به خوبی رعایت شود.