نجات بافت فرسوده

طراحی و ساخت ویلا بنا سازان هامرز

طراحی و اجرای دکوراسیون داخلی تهران

مهندس مجری ذیصلاح

اعطای تسهیلات بازسازی بافت فرسوده

مهندسان شهر : بازسازی بافت‌های فرسوده یکی از موضوعات مهم در شهرسازی و معماری می‌باشد . ابعاد مختلف اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و فنی-مهندسی در این مسئله دخیل هستند . پس از مسئله اقتصادی که اعطای وام یکی از مؤثرترین راه‌ها می‌تواند باشد ، بحث فرهنگ و روابط اجتماعی در این مناطق به‌شدت حائز اهمیت است . بسیاری از سازندگان همواره به‌دنبال تجمیع خانه‌ها بوده ولی به‌دلیل علاقه‌مندی افراد به خانه ومحل سکونت خود موفق به ساخت‌وساز نمی‌شوند . حس نوستالژیک این مناطق و هویت محور بودن در تمام مسائل شهرسازی و معماری بهتر است رعایت گردد تا ضمن رضایت مردم ، تاریخ محلات نیز حفظ گردد . بافت‌های فرسوده اغلب هسته‌های قدیمی شهرها هستند که زمانی رونق اقتصادی زیادی داشتند و در گذشت زمان دچار فرسودگی شده‌اند .

اعطای وام و تسهیلات بازسازی بافت‌ های فرسوده یکی از اقدامات موثری است که از طرف بانک ‌ها صورت می‌گیرد. به گفته بسیاری از کارشناسان، ارائه تسهیلات بانکی برای بازسازی بافت فرسوده به نوبه خود اقدام بسیار مفیدی است اما اگر در کنار این، تسهیلاتی از سوی دولت، بانک ‌ها و شهرداری ‌ها برای سرعت بخشیدن به اعطای این وام به متقاضیان ارائه شود، ارزشمندتر است.

تاثیرگذاری عوامل اقتصادی و اجتماعی

منوچهر شیبانی اصل، عضو سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران عوامل موثر بر نوسازی و احیای بافت‌ های فرسوده را در قالب‌های اقتصادی، اجتماعی و فنی طبقه‌بندی کرده و می‌گوید: عوامل اقتصادی و اجتماعی بیش از عوامل فنی بر احیای بافت ‌های فرسوده اثرگذار است؛ با این استدلال که ضوابط فنی مربوط به احداث ساختمان ‌های ایمن، بهداشتی و با صرفه مشخص است ولی به علت مرکزیت بافت ‌های فرسوده در شهرها و روابط اجتماعی قوی و محکم و دلبستگی شهروندان به این مناطق و هم‌چنین وجود ده‌ها شغل و پیشه در این مناطق، بهسازی و نوسازی این فضاها با چالش ‌های جدی روبرو است.

وی می ‌افزاید: مقوله بهسازی و نوسازی در نقشه و محاسبه سازه‌ها خلاصه نمی ‌شود، بلکه مطالعات گسترده‌ای از علوم انسانی گرفته تا شهرسازی، نقشه‌برداری، ترافیک و زیرساخت ‌های شهری را دربرمی‌گیرد که به مهندسی ساختمان منتهی می ‌گردد.

نحوه مداخله متفاوت است

حیدر جهانبخش، عضو سازمان نظام مهندسی استان تهران با اشاره به اینکه نحوه مداخله در ساخت‌وسازها متفاوت است، می‌گوید: ممکن است برخی بدنبال تجمیع پلاک ‌های ساختمانی باشند. این در حالی است که برخی از روش‌ ها به دنبال تغییر ساخت بافت‌های فرسوده طبق روش‌ های نوین شهرسازی و ایجاد ساختاری در قالب شهرهای کنونی هستند.

جهانبخش در ادامه می‌افزاید: بر این اساس در وهله نخست باید تصمیم بگیریم با چه روشی می ‌خواهیم در بافت مداخله کنیم و به سمت نوسازی برویم و سپس طبق روش انتخاب‌شده به سمت ساخت‌وساز ایمن و استاندارد حرکت خواهیم کرد.

بناهای ریزدانه و ناپایدار

جهانبخش می‌گوید: اینکه نتوانستیم چه از بعد فرهنگی و اجتماعی، فنی و مهندسی و چه از بعد چارچوب شهرسازی موفقیت لازم را به‌ دست آوریم، به علت مشخص نکردن روش‌ های مداخله در بافت است. خیلی‌ها معتقدند ما به سمت نوسازی در بافت فرسوده نرفتیم. این در حالی است که فقط یک‌سری بافت ‌های جدید به بهانه نوسازی ایجاد کردیم که بسیاری از استانداردها هم رعایت نمی ‌گردد.

جهانبخش، وجود بناهای ریزدانه و ناپایدار واقع در بافت‌های فرسوده به علت نبود استانداردهای معماری و شهرسازی را یکی دیگر از عوامل آزاردهنده در بحث ایمن‌سازی بافت‌ های فرسوده عنوان می‌کند و می‌گوید: وجود ریزدانه‌ ها در اصل امکان ورود به ایمن ‌سازی را به ما نمی‌دهد، مگر اینکه بتوانیم ریزدانه‌ها را به درشت‌دانه‌ها که از طریق تجمیع پلاک ‌ها انجام می‌ گردد، تبدیل کنیم و سپس به سمت ایمن‌سازی برویم.

لزوم مقاوم‌سازی

این اظهارات در حالی بیان می ‌گردد که علی‌رضا خسروی، عضو پیشین کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، ضمن هشدار در مورد ایمن و مقاوم نبودن بیش از نیمی از ساختمان ‌های کشور در برابر زلزله می‌گوید: افزایش وام نوسازی مسکن و توجه به ایمن‌سازی ساختمان ‌ها طبق اصول استاندارد ضروری است.

وی با اشاره به بافت ‌های فرسوده می‌افزاید: رعایت نکردن اصول استاندارد ساخت‌وساز به غیرایمن بودن بسیاری از ساختمان‌ها در کشور دامن زده است.

خسروی با بیان اینکه پرداخت تسهیلات از سوی دولت برای نوسازی بافت‌ های فرسوده ضروری است، می‌گوید: زمانی مشکل بهسازی و ایمن‌سازی بافت ‌های فرسوده حل خواهد شد که تسهیلات به‌راحتی در اختیار مردم قرار گیرد.

وی با اشاره به اینکه تسهیلات مسکن برای نوسازی بافت فرسوده به‌راحتی در اختیار مردم قرار نمی‌گیرد، تصریح می‌کند: هرچند این میزان تسهیلات نمی‌ تواند پاسخ‌گوی رفع این مشکل باشد اما مردم در دریافت این میزان از وام با مشکل مواجه هستند.

حرکت به سوی صنعتی‌سازی

به گفته عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، ساخت مسکن بدون رعایت استانداردها و ایمن‌سازی فاجعه ‌های بسیاری را به همراه خواهد داشت.

خسروی با تاکید بر اینکه باید در راستای صنعتی‌سازی گام برداریم، ادامه داد: برای مقاوم‌سازی و ایمن‌سازی ساختمان باید تا حد امکان از ابزار و مصالح نوین استفاده کنیم. البته مهندسان باید از طرح ‌های تکراری نیز خودداری کنند.

وی معتقد است باید در زمینه آموزش کارگران ماهر نیز اقدام شود. هم‌چنین قوانین و مقررات ساخت‌وساز باید مورد بازنگری قرار گیرد.

عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ما جزء معدود کشورهایی هستیم که برای ساخت ساختمان به‌راحتی مجوز می‌دهیم، گفت: این در حالی است که کشورهای دیگر برای ساختمانی که عمر آن بالای صد سال است، جواز تخریب می ‌دهند و ما به‌راحتی اجازه تخریب و ساخت‌وساز را می‌دهیم.

خسروی با تاکید بر اینکه تاکنون توجه چندانی به نوسازی بافت‌ های فرسوده نشده است، گفت: برای نوسازی بافت ‌های فرسوده و هم‌چنین مقاوم‌سازی ساختمان ‌ها باید تمامی نهاد‌های مسئول نظارت داشته باشند.

منبع : صمت