احداث بنا در حد ۶۰ درصد

احداث بنا در حد ۶۰ درصد

احداث بنا در حد ۶۰ درصد به علاوه ۲ متر و عدم رعایت پخ ۴۵ درجه در مجاورت گذر موضوعاتی مرتبط با مقررات شهرسازی و ضوابط طراحی معماری است که در بسیاری از شهرها و مناطق برای کنترل نحوه ساخت‌وساز و جلوگیری از تداخل با فضاهای عمومی تدوین شده‌اند. در این مقاله به بررسی این دو مفهوم پرداخته می‌شود.

۱. احداث بنا در حد ۶۰ درصد به علاوه ۲ متر

این قانون به میزان مجاز ساخت و سطح اشغال زمین در یک پلاک یا ملک خاص اشاره دارد. در بسیاری از مقررات شهرسازی، به منظور حفظ فضای باز و جلوگیری از تراکم بیش از حد ساختمان‌ها، درصدی از سطح زمین به عنوان سطح مجاز ساخت تعیین می‌شود. قانون "۶۰ درصد به علاوه ۲ متر" به این معناست که سازنده مجاز است حداکثر ۶۰ درصد از مساحت کل زمین را به عنوان سطح زیربنا مورد استفاده قرار دهد و همچنین در مواردی اجازه دارد تا ۲ متر اضافه از این ۶۰ درصد را برای بخش‌هایی مانند بالکن، پیش‌آمدگی‌ها یا سایر عناصر طراحی معمارانه بهره ببرد.

۱.۱ دلایل این محدودیت:

• حفظ فضای باز و سبز: هدف از این قانون، ایجاد تعادل بین فضای ساخت‌وساز و فضاهای باز مانند حیاط و محوطه سبز است.
• جلوگیری از تراکم بیش از حد: با تعیین محدودیت ۶۰ درصد، از تراکم بیش از حد ساختمان‌ها جلوگیری شده و فضای کافی برای تهویه و نور طبیعی فراهم می‌شود.
• بهبود کیفیت زندگی: این محدودیت باعث می‌شود ساکنان از نور، تهویه و فضای باز بهره‌مند شوند.

۱.۲ نحوه اجرا:

این قانون برای تمامی طبقات ساختمان اعمال می‌شود. به عنوان مثال، اگر مساحت کل یک زمین ۱۰۰ متر مربع باشد، سازنده مجاز است حداکثر ۶۰ متر مربع را به عنوان سطح اشغال در نظر بگیرد. علاوه بر آن، در برخی موارد خاص می‌تواند تا ۲ متر مربع اضافی نیز برای ایجاد بالکن یا سایر بخش‌های بیرون زده از بنای اصلی استفاده کند.

۲. عدم رعایت پخ ۴۵ درجه در مجاورت گذر

در شهرسازی، پخ ۴۵ درجه به معنای قطع کردن گوشه‌های تیز بین ساختمان و معابر عمومی مانند خیابان‌ها، پیاده‌روها یا کوچه‌ها است. این عمل به منظور جلوگیری از ایجاد نقاط کور دید و افزایش ایمنی و دسترسی در تقاطع‌ها صورت می‌گیرد. پخ کردن گوشه‌های بنا کمک می‌کند تا وسایل نقلیه و عابران پیاده در حین عبور و مرور دید بهتری داشته باشند و از برخوردها و تصادفات جلوگیری شود.

۲.۱ دلایل عدم رعایت پخ ۴۵ درجه:

در برخی پروژه‌های ساختمانی ممکن است مالک یا سازنده بنا ترجیح دهد که پخ ۴۵ درجه را رعایت نکند تا بتواند از حداکثر مساحت قابل استفاده برای ساخت بهره‌مند شود. این امر به دلایل زیر ممکن است انجام شود:

• استفاده بهینه از فضا: سازندگان ممکن است بخواهند از تمام گوشه‌ها و فضای ممکن برای افزایش زیربنا و بهره‌وری اقتصادی استفاده کنند.
• طراحی معماری: برخی معماران ممکن است به دلیل طرح‌های خاص خود نخواهند پخ ۴۵ درجه را رعایت کنند.

۲.۲ مشکلات و مخاطرات عدم رعایت پخ:

عدم رعایت پخ ۴۵ درجه می‌تواند مشکلات و مخاطرات متعددی ایجاد کند، از جمله:

• کاهش ایمنی عابران پیاده و خودروها: عدم وجود پخ باعث می‌شود دید کافی در تقاطع‌ها به‌ویژه در گذرهای باریک وجود نداشته باشد و خطر تصادفات افزایش یابد.
• نقاط کور دید: بدون پخ، ممکن است زوایای دید رانندگان در تقاطع‌ها به شدت محدود شود.
• کاهش زیبایی شهری: رعایت نکردن این قاعده می‌تواند موجب ایجاد ساختارهای نامتقارن و نامطلوب در فضاهای شهری شود.

۳. مقررات و قوانین شهری در ایران

در بسیاری از شهرهای ایران، از جمله تهران و کلان‌شهرها، مقررات دقیقی درباره سطح اشغال زمین و رعایت پخ در مجاورت گذرها وجود دارد. این قوانین به منظور بهبود کیفیت زندگی شهری و افزایش ایمنی تنظیم شده‌اند.

۳.۱ نحوه نظارت:

• شهرداری‌ها و نهادهای محلی: نظارت بر این قوانین عمدتاً توسط شهرداری‌ها و کمیته‌های معماری و شهرسازی انجام می‌شود.
• پروانه ساخت: پیش از صدور پروانه ساخت، طرح‌ها باید از نظر رعایت این مقررات بررسی شوند.

نتیجه‌گیری

رعایت قوانین مربوط به احداث بنا در حد ۶۰ درصد به علاوه ۲ متر و همچنین رعایت پخ ۴۵ درجه در مجاورت گذرها از اصول مهمی است که در طراحی ساختمان‌های شهری باید مورد توجه قرار گیرد. این قوانین به بهبود کیفیت فضاهای شهری، افزایش ایمنی و دسترسی بهتر عابران و وسایل نقلیه کمک می‌کنند و همچنین به تعادل بین فضای باز و ساخت‌وساز منجر می‌شوند.